door Peter Klaver, dierenarts exoten en wildlife

Zaagsel bevat zo veel toxische stoffen dat het totaal ongeschikt is als bodembedekker voor knaagdieren en konijnen. Maar ook de verzorger

van de dieren loopt risico. Ook voor paarden is zaagsel matig geschikt als bodembedekker.

Zaagsel wordt grotendeels gemaakt van naaldbomenhout, dat vele giftige stoffen bevat, waaronder de beruchte aromatische koolwaterstoffen, met als belangrijke component abietinezuur. Door het intensieve contact van de knaagdieren met hun bodembedekker heeft dit grote gevolgen voor hun gezondheid en geeft meer kans op tumoren, longontsteking en verkort in belangrijke mate de levensduur.

Diverse soorten zaagsel die gebruikt worden in Nederland zijn recentelijk onderzocht op deze giftige stoffen in het laboratorium van Wageningen Universiteit en Researchcentrum.
De resultaten waren schokkend; hoge niveaus van de toxische koolwaterstoffen werden gemeten. Het is duidelijk dat dit zaagsel leverfunctiestoornissen en leverziekten geeft, klachten veroorzaakt aan de luchtwegen en de kans op kanker vergroot.
Als conclusie kunnen we stellen dat zaagsel ongeschikt is als bodembedekker voor knaagdieren en konijnen. Maar ook voor fretten, paarden en de verzorger die werkt met zaagsel zijn er gezondheidsrisico’s verbonden aan deze schijnbaar onschuldige stof..

Waarom is zaagsel dan altijd gebruikt?

Zaagsel wordt al jaren door veel houders van knagers en konijnen gebruikt omdat het goedkoop is en vaak lekker ruikt. Ook heeft zaagsel natuurlijke insectenwerende en desinfecterende eigenschappen door de aromatische verbindingen, die in het hout zitten, met name in het hout uit naaldbomen.
Maar vele publicaties uit de wetenschappelijke literatuur en de gegevens uit het recente onderzoek in Wageningen geven aan dat het onverantwoord is onze geliefde huisdieren nog langer op zaagsel te houden. Voor dierenartsen en dierenspeciaalzaakhouders ligt er een taak om de eigenaren van knagers voor te lichten over alternatieven.

Bron Dierennieuws 23/08/2005

Alternatieven voor het schadelijke zaagsel
Alternatieven voor zaagsel van naaldbomen als bodembedekking, vrij van gifstoffen voor konijnen en knaagdieren, kunnen zijn:
– Zaagsel van andere houtsoorten, zoals populieren, vrij van toxische stoffen (Care-fresh)
– Geperste korrels van houtvezel of geperst papier
– Gemalen maïskernen (Corbo)
– Aubiose
- Hemparade
– Katoenproducten (No Smell, stofvrij)

Overal op internet wordt Zeoliet aangeboden als DE bodembedekker voor o.a. knaagdieren en konijnen.

Zeoliet heeft dan ook een aantal eigenschappen waardoor het erg aantrekkelijk lijkt om het als bodembedekker te gebruiken. Het absorbeert enorm goed, gaat erg lang mee en is daardoor economisch. Maar in feite is Zeoliet ontwikkeld om gebruikt te worden in filters van vijvers en aquaria. Het filtert de nitriet, (dat met de urine van de vissen in het water komt) en andere afvalstoffen uit het water. Het Zeoliet moet regelmatig uit het water gehaald worden en helemaal schoongespoeld worden. Doe je dat niet en raakt het materiaal oververzadigd, dan komen de afvalstoffen in het water en raken de vissen vergiftigd.
Als Zeoliet als bodembedekker gebruikt wordt kan een konijn altijd hiervan wat binnenkrijgen. Het dier hoeft niet perse van het product te eten, binnenkrijgen is ook al snel denkbaar wanneer het de vacht of pootjes wast. De zeoliet is erg hard en kan niet verteerd worden, dit kan tot verstoppingen leiden. Dat is al erg genoeg. Wanneer Zeoliet urine absorbeert hopen de nitriet uit de urine en de ureum zich op. Hierdoor zal het product al snel een hoge concentratie afvalstoffen bevatten. Wanneer een konijn een stukje Zeoliet binnenkrijgt dat volzit met afvalstoffen, kan dit zeer schadelijk zijn voor de gezondheid, zelfs al zou het niet tot verstopping leiden. Om deze reden raden we af om Zeoliet als bodembedekker bij konijnen te gebruiken.
In fokkerijen waar konijnen of knaagdieren op draadgaas wonen is het product wel goed te gebruiken. Het Zeoliet ligt dan onder het gaas en de dieren komen niet met het product in aanraking. Maar voor huis/tuin konijnen is het product, net zoals zaagsel, niet aan te bevelen.